“Artsen mogen de gevaren van klimaatverandering niet negeren”

Eva van der Heide is coassistent bij Amsterdam UMC. Als lid van het initiatief CO₂-assistent zet zij zich in voor meer aandacht voor de klimaatcrisis in de opleiding Geneeskunde.

De klimaatveranderingen, het verlies van biodiversiteit en de vervuiling hebben enorme gevolgen voor onze gezondheid. En de CO₂-afdruk van de zorg is heel groot. Daarover zouden geneeskundestudenten veel meer les moeten krijgen. Dat vinden de coassistenten en pas afgestudeerde artsen die vorig jaar het initiatief CO₂-assistent zijn gestart.

Planetary Health

Eva: “Ik was altijd al klimaatbewust bezig. Voor mezelf. Maar ik wilde meer doen. Meer bereiken. Het gaat me niet snel genoeg.” Na een symposium over Planetary Health, georganiseerd door CO₂-assistent, werd ze lid. “Het vakgebied Planetary Health laat zien wat het effect is van menselijk gedrag op de ‘gezondheid’ van de aarde. En welke gevolgen dit heeft voor onze gezondheid."

Bewuster maken

Om hun doel te bereiken – het klimaat als vast onderdeel in de geneeskundeopleidingen – proberen de leden van CO₂-assistent studenten en docenten bewuster te maken. Eva: “We organiseren bijvoorbeeld symposia. Maar we geven ook colleges over Planetary Health. En we liepen mee met de klimaatmars. Daarnaast praten we met docenten en mensen uit het onderwijs. Om hen te overtuigen hoe belangrijk dit onderwerp is voor de opleiding.”

Eva en andere leden van CO₂-assistent tijdens de klimaatmars in Amsterdam

Taak van de arts

Is het dan een taak van artsen om patiënten voor te lichten en adviezen te geven over klimaatverandering? Eva: “Daar is veel discussie over. Maar wij vinden het raar als een arts dit niet zou doen. Het is wetenschappelijk bewezen dat klimaatverandering en het uitputten en vervuilen van natuurlijke bronnen, gevaarlijk is voor onze gezondheid. Als artsen mogen we dit niet negeren. Dat is oneerlijk tegenover de patiënt. In de eed van artsen staat dat we ons inzetten om patiënten volledig in te lichten. Dat we hun gezondheid verbeteren en hen geen schade brengen.” Dus vindt CO₂-assistent dat je als arts prima kunt adviseren om bijvoorbeeld minder vlees te eten. Of meer te bewegen door minder vaak de auto te nemen. Gezonder voor de patiënt én de planeet. Eva vergelijkt het met roken. “Ook daarvan is bewezen dat het slecht is. Dat vertel je patiënten toch ook?”

Het zal wel belangrijk zijn

Amsterdam UMC steunt CO₂-assistent. “Tijdens de klimaatmars mochten we bijvoorbeeld de doktersjassen aan en de vlaggen van het ziekenhuis mee”, zegt Eva. “Hiermee laat het ziekenhuis zien dat ze het klimaat belangrijk vindt. Hopelijk denkt het publiek dan: als het ziekenhuis het belangrijk vindt, dan zal het ook wel belangrijk zijn voor onze gezondheid.” Komt die boodschap over? Eva is positief: “We moeten eerlijke informatie geven en laten zien hoe belangrijk een gezonde planeet voor onze gezondheid is. Doen we dat, dan kan ik me niet voorstellen dat de grote meerderheid zegt: dit vind ik onzin.” Het afgelopen jaar ziet ze steeds meer aandacht voor het onderwerp. “Maar het gaat wel te langzaam!”, roept ze. “Zoiets als de klimaatmars is leuk, maar dat is een beginpunt. We moeten continu aandacht hebben voor het klimaat. Het is nu of nooit om plannen om te zetten in actie.”