Lezersvragen over ...
Duizeligheid
“Stap je misselijk uit de achtbaan? Vaker gaan!” Draaien, vliegen, tollen, het pretparkseizoen is weer begonnen. Maar dat ritje in die achtbaan of de Break Dance lijkt ieder jaar zwaarder te worden… Draait jouw wereld ook meer dan vroeger, als je bijvoorbeeld uit een attractie stapt? Dat is in ieder geval wel de ervaring van een van onze lezers. Daarom wil zij weten: word je met de jaren écht sneller duizelig? Vincent van Vugt, huisarts en duizeligheidsonderzoeker bij Amsterdam UMC, geeft antwoord. En hij tipt ons meteen hoe we al die attracties dit pretparkseizoen de baas kunnen zijn.
1
Duizeligheid, wat is het eigenlijk?
“Iedereen is weleens duizelig. Toch vinden mensen het vaak een moeilijk te omschrijven gevoel”, merkt duizeligheidsonderzoeker Vincent van Vugt in zijn huisartsenpraktijk. “Het wordt in ieder geval veroorzaakt door een verstoring in het evenwichtssysteem. Ons evenwichtssysteem bestaat uit 3 verschillende onderdelen. Allereerst hebben we de 2 evenwichtsorgaantjes in onze binnenoren die waarnemen wanneer jij je hoofd beweegt. Daarnaast geven onze spieren en gewrichten continue seintjes af over hun huidige positie en hoe jij beweegt. En onze ogen nemen waar en zien waar je bent en waar je heen gaat. De hersenen werken vervolgens als een soort computer, die de signalen vanuit die 3 verschillende onderdelen combineert tot een stabiel wereldbeeld. Wanneer 1 onderdeel van het evenwichtssysteem ongewone of verkeerde informatie afgeeft, kun je duizeligheidsklachten krijgen.”
2
Zijn er verschillende vormen van duizeligheid?
“We maken onderscheid tussen draaiduizeligheid, een licht gevoel in het hoofd en bewegingsonzekerheid. Bij draaiduizeligheid heb je het gevoel dat je zelf beweegt of dat de wereld om je heen beweegt. Een licht gevoel in het hoofd wordt meer beschreven als een zweverige sensatie of het gevoel flauw te vallen, en bij bewegingsonzekerheid is er sprake van een onvast gevoel ter been bij staan en lopen.”
3
Klopt het dat je meer last krijgt van duizeligheid naarmate je ouder wordt?
“Duizeligheid is een van de meest voorkomende klachten in de huisartsenpraktijk”, weet Vincent. “Een op de vier mensen krijgt gedurende zijn leven last van duizeligheidsklachten en het komt bij alle leeftijden voor. Maar feit is wel: hoe ouder je wordt, hoe groter de kans op duizeligheid. Dit heeft te maken met de werking van het evenwichtssysteem. Naarmate je lichaam veroudert heb je meer kans op één of meerdere problemen met je evenwichtsorganen, spieren en gewrichten, je zicht en hersenen. Je lichaam kan ook minder goed de uitval van een onderdeel van je evenwichtssysteem compenseren dan wanneer je jonger bent.”
4
'Nee, ik ben niet dronken'
“Voor mensen die klachten hebben, wordt het vaak als lastig ervaren dat je aan de buitenkant niet kunt zien dat iemand last heeft van duizeligheid, terwijl hij of zij er wel sterk door beperkt wordt", vertelt Vincent. "Mensen zouden bijvoorbeeld kunnen denken dat je zo wankel op de been bent omdat je teveel gedronken hebt, is een veelgehoorde angst. Je ziet dat mensen daardoor sociale contacten uit de weg gaan en vaker thuis blijven. Maar nou juist belangrijk bij duizeligheidsklachten: je moet het vaker opzoeken om er vanaf te komen.”
5
Snel misselijk in de achtbaan? Zo word ook jij Python-proof
“Stap je misselijk uit de achtbaan? Vaker gaan!”, tipt Vincent. “Het is mogelijk dat je door je klachten heel voorzichtig bent geworden in je bewegingen. Maar juist door de klachten regelmatig op te zoeken, verdwijnen ze. De hersenen compenseren dan het nare gevoel. Dus als je duizelig wordt bij het bewegen van je hoofd, doe dit dan juist vaker. Maar bijvoorbeeld zittend in een stoel om te zorgen dat je niet valt. Hoe vaker je dit doet, hoe sneller je hersenen zich aanpassen en de duizeligheid verdwijnt.”
6
Doe de online training tegen duizeligheid
Je kunt ook een gratis online training volgen, ontwikkeld door Vincent. “Als de klachten van vertigo (draaiduizeligheid) langer dan vier weken aanhouden en optreden bij hoofdbewegingen, dan verwijs ik je naar de oefeningen op vertigotraining.nl. In het begin van deze training kun je wel wat meer duizeligheid en misselijkheid ervaren. Vergelijk dat maar met spierpijn als je net begint te trainen voor de marathon. Dit hoort erbij en is tijdelijk. Veel mensen kunnen na een week al meer dan ervoor. Oók mensen met jarenlange klachten. Zoek dus op wat je duizelig maakt en ga die bewegingen juist aan. Dat is in het begin spannend, maar het zorgt er op termijn écht voor dat het beter gaat. Op naar de Python!”
