Lezersvragen over ...
Detoxen: wondermiddel of pure nonsense?
‘Start je zomer met een vijfdaagse sapkuur!’, ‘Boek nu je Detox Retreat’. In de zomerperiode zijn veel mensen weer volop met hun lijf bezig. Sporten, gezonder eten en het lichaam ‘reinigen’ om de overtollige winterkilo’s gedag te zeggen. Ze gaan bijvoorbeeld een paar dagen detoxen: het lichaam ontgiften van afvalstoffen. Al jaren een hype, mede dankzij de vele influencers die via sociale media gezondheidsadviezen geven. Afvallen, dikker haar, mooiere nagels, een betere huid, zelfs een complete reset van je lijf. Maakt detoxen al deze beloftes waar? We vroegen het arts-onderzoeker Erik Michels die onder andere op social media medische feiten van fabels onderscheidt om zo desinformatie tegen te gaan.
1
Detoxen, wat is het eigenlijk?
Erik: “Detoxen is een kuur die aangeprezen wordt als de ultieme reiniging van je lichaam. Meestal duurt het een aantal dagen. De kuur belooft dat alle opgehoopte gif- en afvalstoffen uit je lichaam verwijderd worden. Sapkuren, kleibehandelingen, klysma’s of darmspoelingen, elke kuur is anders. Maar wat ze vaak met elkaar gemeen hebben is dat je een tijdje moet vasten of heel weinig mag eten plus je een product moet gebruiken dat volgens degene die de Detox aanprijst, de reinigende werking van het lichaam verbetert.”
2
Opgehoopte gif- en afvalstoffen, daar wil ik graag vanaf. Top toch, zo’n kuur?
“Bij gezonde mensen is er helemaal geen sprake van ophoping van afvalstoffen. Het zelfreinigend proces in het lichaam gaat 24 uur per dag door. Detoxmethoden hebben hier nul invloed op. De lever en de nieren zijn krachtige organen die continu werken om ons bloed te filteren en afvalstoffen uit te scheiden. Ze hebben geen uitknop die weer aangezwengeld moet worden met sapjes om aan het werk te gaan. Kortom: zo’n kuur is onzin.”
3
Throwback naar 2005, het jaar waarin Patty Brard haar darmen liet reinigen op tv. Zo’n spoeling wel gezond?
“Het korte antwoord: nee. Wat langer: Je kan je darm niet vergelijken met een riool dat gespoeld moet worden. De darm is een orgaan met belangrijke functies. Zo neemt de darm water en voedingstoffen op. Ook leven er veel micro-organismen, ook wel de darmflora of microbioom genoemd, die belangrijk zijn voor het lichaam. Deze processen worden er echt niet beter op als je je darm met geweld leegt.”
4
Als dat detoxen onzin is, waarom zie ik dan wel resultaat op de weegschaal?
“Dat afvallen heeft niets te maken met de producten die geadviseerd worden om het lichaam te “ontgiften”. Omdat een detox meestal gepaard gaat met vasten of weinig eten val je vaak wat af inderdaad. Maar dit is voornamelijk vocht en zit er meestal razendsnel weer aan.”
5
Dus detoxen is ongezond?
“Als je gezond bent, kan een keer vasten of heel weinig eten geen kwaad. Maar er zijn ook vormen van detoxen die wel degelijk gevaarlijk zijn. Denk aan het ontgiften met klei. Als klei tegelijk met andere voeding in het lichaam komt, kan het binden aan bijvoorbeeld vitaminen. Vitaminen worden dan niet meer opgenomen en komen samen met de klei in de ontlasting terecht. Ook is extreem laxeren a la Patty nooit goed voor de darm.”
6
Wat moet ik dan wel doen om mijn lichaam schoon te houden?
“Een gezond lichaam is uitstekend in staat om zichzelf te ontgiften. Wie graag gezond de zomer ingaat, kan beter werk maken van een gezonde levensstijl. Dus een gezond eetpatroon, voldoende beweging, voldoende slaap, voldoende ontspanning, niet roken en niet overdrijven met alcohol. En wie zich ondanks een gezond leefpatroon langdurig niet goed voelt, kan het beste de huisarts om advies vragen.”
"Het is gewoon heel schadelijk wat deze influencers zeggen." Op social media struikel je over de medische desinformatie. Arts-onderzoeker Erik Michels probeert weerstand te bieden aan deze medische nonsens. Volg hem op TikTok of Instagram, waar hij feiten van fabels onderscheidt. Erik: “Kom je iets tegen waarvan je denkt: klopt dit wel? Laat het weten!”
