Advocaat

Wees een advocaat voor de delirante patiënt, stelt consultatief psychiatrisch verpleegkundige Ype van der Brug. Delieren komen in het ziekenhuis vaak voor en de gevolgen zijn groot: hogere sterftekans, langere opnameduur, blijvende cognitieve schade. Maar de diagnose wordt vaak gemist, weet hij. “Het hyperactieve actieve delier waarbij de patiënt onrustig of agressief gedrag vertoont, is het meest bekend. Maar er is ook een hypoactieve variant waarbij patiënten teruggetrokken, lusteloos of depressief ogen. Dit wordt vaak niet herkend.” Bovendien fluctueert een delier: overdag gedraagt de patiënt zich mogelijk heel anders dan ’s nachts. ”De observaties van verpleegkundigen zijn daarom cruciaal, zij zien de patiënt 24 uur per dag.” Verpleegkundig leiderschap vraagt dan ook niet alleen om technisch vakmanschap en wetenschappelijke kennis, maar vooral ook om praktische wijsheid, betoogt Van der Brug. “Neem het als een belangenbehartiger altijd op voor de patiënt. Laat je horen! Zorg dat je observaties niet blijven hangen, maar draag ze over, spreek de arts of psychiater aan.”

Heilige huisjes

Verpleegkundig consulent Titus Vink raakte geïnspireerd tijdens een bezoek aan een Engels ziekenhuis waar de verpleegkundigen het aantal lijninfecties hadden teruggebracht tot nul. “Dat moeten wij toch ook kunnen?”, dacht hij. Hij ontdekte dat er in het Amsterdam UMC ‘ongelofelijk veel protocollen’ waren over centraal veneuze katheters. Daarom startte hij met collega’s een werkgroep om een evidence based protocol te ontwikkelen dat geldt voor alle afdelingen. “Er is doorzettingsvermogen voor nodig”, vertelt hij. “Het is belangrijk om alle mensen te betrekken die van invloed zijn. En soms moeten er heilige huisjes omver.” Zijn tip: “Vraag experts om advies, dat vergroot ook het draagvlak. Je hoeft niet zelf het wiel uit te vinden.”

Heb lef

Stafadviseur Peter Vink was nooit opgeleid als pijnverpleegkundige, maar toch staat hij in het ziekenhuis bekend als pijnexpert. Hoe word je als verpleegkundige een expert? “Stap één: begin gewoon”, vertelt Vink. Hij kwam erachter dat bij 30 procent van zijn neuropatiënten geen pijn werd gemeten, en besloot dat daar iets aan moest gebeuren. Vervolgens ging hij zich verdiepen in het onderwerp. “Geen Wikipedia of Youtube, maar vakliteratuur.” Hij leerde daarvan het meest door de stof weer aan anderen uit te leggen. Daarnaast zijn lef en experimenteerdrift handige benodigdheden. “Ik heb bijvoorbeeld negen maanden gewerkt om een instrument niet geïmplementeerd te krijgen. Ook dat hoort erbij.”

Morgen beginnen

Na de drie ervaringsverhalen wordt het publiek gepeild: welk onderwerp zou je zelf willen aanpakken? De antwoorden via Mentimeter lopen uiteen van val- en infectiepreventie tot inzet van big data. Wat zou je nodig hebben om zo’n kwaliteitsverbetering te starten? ‘Tijd’, klinkt het meermaals uit het publiek, maar ook ‘een hulplijn’, en ‘enthousiasme van collega’s’. Ter afsluiting wijst Frederique Paulus op de Quality Improvement Academy van het Amsterdam UMC, waar medewerkers van het Amsterdam UMC ondersteuning kunnen krijgen bij hun project. Ze nodigt iedereen uit morgen te starten met zo’n kwaliteitsverbetering. “Al is het initiatief nog zo klein.”