Marijke Melles

Marijke Melles van de faculteit Industrial Design (TU Delft) benadert handhygiëne op haar beurt weer vanuit een heel andere invalshoek: zij richt zich op het ontwerp van de alcoholdispensers. “Gedrag wordt beïnvloed door de omgeving, en die is altijd ontworpen”, vertelt zij. Samen met studenten maakte ze nieuwe ontwerpen om de handhygiëne te verbeteren. Zo bedachten zij een dispenser met animaties die je aanmoedigt je handen op de juiste manier te reinigen, een dispenser die telt hoe vaak je je handen hebt gereinigd, en een systeem waarbij de deur alleen opengaat als je eerst de dispenser gebruikt.

Niet alleen de arts gaat over antibiotica

Resistentie tegen antibiotica is een groot probleem: jaarlijks sterven er zo’n 1,2 miljoen mensen aan. Daarom is ‘antibiotica stewardship’ nodig, waarmee onjuist of onnodig antibioticagebruik wordt voorkomen. Die taak ligt zeker niet alleen bij de arts, blijkt uit de verhalen van de volgende drie sprekers. Zo hamert Jelle Tichelaar op de samenwerking tussen apotheker, arts en verpleegkundigen. In Amsterdam UMC verzorgt hij daarom al een paar jaar trainingen waarin de beroepsgroepen gezamenlijk worden opgeleid.

Rita Bos

De arts mag dan de antibiotica voorschrijven, het zijn de verpleegkundigen die bij het hele antibiotica-traject betrokken zijn, benadrukt docent en promovenda Rita Bos. “Van de beoordeling van de klinische toestand van de patiënt, tot de toediening en de communicatie over de medicijnen met patiënt en familie - verpleegkundigen spelen overal een rol.” In alle fasen kunnen zij dus bijdragen aan verantwoord antibioticagebruik. Wat daarvoor nodig is? Bos vat het kernachtig samen: “Educate, engage en empower”. Dat sluit mooi aan bij de oproep aan verpleegkundigen die Tessa Lauret, in Amsterdam UMC coördinator van de contactpersonen infectiepreventie, eerder uitsprak: “Stel kritische vragen over antibioticabeleid.” Ga naar de volledige bronvermelding >

Veilig isoleren

Wanneer er antibioticaresistentie is, en basismaatregelen als handen wassen ontoereikend zijn, is soms isolatie nodig - een maatregel die sinds de coronapandemie veel aandacht heeft gekregen. “Het onbekende was heel spannend”, vertelt Stefan Kuiper over de begintijd. “Medewerkers waren bang het ook te krijgen, of patiënten te besmetten.” Als ‘link nurse’ in het UMCG bracht hij rust en stabiliteit. Soms kon iets simpels als een spiegel - zodat collega’s zelf konden zien of hun beschermingspakken goed zaten - al verlichting bieden. Hij was het vaste aanspreekpunt voor alle protocol-twijfels, en steeds als er weer iets veranderde in de richtlijnen, bracht hij iedereen op de hoogte. Ook Caroline de Ridder vertelt hoe collega’s door de coronacrisis geloodst werden. Zij deed dat in Amsterdam UMC met het kernteam Veilig Werken. “Vaak nam de regio onze plannen over, daar waren we heel trots op.” Hun geheim: multidisciplinair samenwerken, van ic-afdeling tot microbiologen, van schoonmaak- tot logistieke afdeling.

Laura Cadenau

Tot slot bespreekt infectiepreventie-deskundige Laura Cadenau de ins en outs van isolatieverpleegkunde. Ook bij isolatiemaatregelen zijn er vele factoren van invloed op de naleving van alle regels, vertelt ze. Schaarste van materialen, het ontbreken van draaiboeken, logistieke problemen - er zijn talloze barrières. “En de allermoeilijkste om te veranderen: factoren in de werknemer zelf, zoals ingesleten routines.” Toch zijn we al een heel eind gekomen met het veilig uitvoeren van isolaties, sluit Cadenau af. “Zolang we maar kritisch blijven kijken naar het hele proces, de risico’s altijd in kaart blijven brengen en elkaar scherp houden.”

Mireille Dekker

Trappelen

“Ik sta te trappelen”, zegt verpleegkundige/sr. onderzoeker Frederique Paulus na afloop van de lezingen tegen Mireille Dekker. “Al die projecten, ze lijken misschien heel groot, maar laten we klein beginnen. Pak er iets uit, en start met betere infectiepreventie.” Dekker: “Zeker. Laten we kijken naar de dingen die goed gaan, en daarvan leren.”