“We have to share power with patients and family”
- Wendy Chaboyer begrijpt dat het soms ongemakkelijk kan voelen. Toch is er veel te winnen bij meer betrokkenheid van patiënten en hun naasten.
“Er is veel te vieren deze week”, opent RvB-lid Karen Kruijthof de middag. Terwijl buiten in de stad het landskampioenschap van Ajax luidruchtig wordt gevierd, zit “de echte harde kern” donderdag 16 mei in het International Theater Amsterdam klaar voor de 21ste Anna Reynvaanlezing.
Karen Kruijthof somt op: zondag was de Dag van de Verpleegkunde, tevens de geboortedag van Florence Nightingale. Vandaag het evenement, vernoemt naar onze ‘eigen’ Amsterdamse verpleegkunde-heldin, Anna Reynvaan. En het was zondag ook moederdag – een perfect bruggetje naar het thema van vandaag: patiënt- en familieparticipatie.
Rust en reinheid?
Sabine Uitslag, die het evenement presenteert, trapt af met een mooie anekdote uit haar verleden als beginnend IC-verpleegkundige: “De voltallige familie van patiënt Achmed kwam binnen, met schalen vol eten. Ik hield ze tegen: niet nu, niet met zoveel mensen en niet met eten dat niet HACCP-proof is. Nou, dat gaf me een goed gevoel zeg - rust, regelmaat en reinheid hersteld! Terugkijkend denk ik: mooi stom, zes FTE de deur uitgestuurd.”
Toepasselijke kwinkslag. Hoewel het nog maar de vraag is of het betrekken van patiënt en familie de verpleegkundige tijd gaat besparen, maar – hoe belangrijk issues als werkdruk ook zijn – dat is ook niet de insteek. Waar het om gaat is het verbeteren van zorg op een manier die past bij de individuele patiënt. Dat wordt bevestigd in de presentatie van Wendy Chaboyer, die het podium betreedt na de sprankelende prijsuitreiking (waarover elders in dit e-zine meer) en het hilarische intermezzo van cabaretier Dorine Wiersma.
‘Macht’ en kennis delen
“We have to share power with patients and family”, stelt Wendy Chaboyer klip en klaar. En dat zal heus wel eens ongemakkelijk voelen. Want wat betekent het bijvoorbeeld voor patiëntveiligheid en voor onze verantwoordelijkheid daarin? Maar ook: hoe stemmen we onze processen en organisatiestructuren er op af? Op microniveau brengt het betrekken van patiënten en hun naasten met zich mee dat je investeert in de relatie, dat je verantwoordelijkheid en kennis deelt en vooral ook: luistert. Ze haalt onderzoeken aan uit het eerste decennium van deze eeuw, die positieve effecten van participatie laten zien: betrokkenheid kan bijvoorbeeld bijdragen aan herstel, therapietrouw, minder complicaties en minder decubitus. Het vergroot ook het vertrouwen van patiënten en hun naasten in de zorg. Bovendien ervaren zorgverleners meer voldoening.
Veranderingsproces
Chaboyer presenteert diverse onderzoeken die ze de afgelopen jaren met collega’s heeft gedaan naar vraagstukken die direct verband houden met het betrekken van patiënten bij de zorg. Tezamen schetsen ze een beeld van de meerwaarde, maar ook van de vraagstukken waar je tegenaan loopt als patiënten en hun naasten participeren. Neem het onderzoek naar
verpleegkundige overdracht aan het bed. “De overdracht is een mooie gelegenheid om informatie met elkaar te delen”, zegt Chaboyer. “Patiënten voelen zich betrokken, want het biedt hen de gelegenheid om te vertellen hoe ze zich voelen. Bovendien blijkt dat de informatie in de overdracht accurater is en bijdraagt aan de continuïteit van zorg.” Het is duidelijk: participatie kan veel opleveren. “En de meesten van ons ook staan er ook voor open. Maar we moeten eerst leren hoe, én we moeten het veranderingsproces faciliteren”, besluit ze.
“Just do it!”
De middag wordt afgesloten met vragenrondje uit de zaal, via een app op de mobiele telefoon. ‘Wat moeten we meenemen vandaag?’, luidt een vraag. De energieke Chaboyer laat haar ietwat formele houding meteen varen en antwoordt spontaan: “Just do it!”